Οι απόκριες στην Ελλάδα, είναι ίσως το λαμπρότερο παράδειγμα ενσωμάτωσης εθίμου/ων της παλαιάς θρησκείας στο Χριστιανισμό. Και κατά την άποψη της σελίδας, ένας από τους λόγους που ο Χριστιανισμός επεκράτησε εύκολα στη χώρα μας.

Αυτό όμως είναι θέμα γι’ αλλο άρθρο. Το παρόν ασχολείται με πέντε ήθη και έθιμα που επικρατούν (ή έστω επικρατούσαν) σε διάφορες περιοχές, στις απόκριες.

• Ο άρχοντας των σκύλων

Θρακιώτικο έθιμο με έντονα στοιχεία διονυσιακής λατρείας. Μία πομπή αντρών με επικεφαλής τον Κιοπέκ Μπέη (άρχοντας των σκύλων στα τούρκικα) και την κουστωδία του που αποτελείται από τον «υπηρέτη», τη «γριά», το «μωρό» και τους «αράπηδες», να τριγυρνά στους δρόμους της πόλης ζητώντας κεράσματα και μπαχτσίσια από τους περαστικούς. Αυτούς που τους χαρτζιλικώνουν ο Μπέης τους ευλογεί με έναν τεράστιο φαλλό. Αυτούς που αρνούνται, τους μουτζουρώνουν οι ακόλουθοι με φούμο και τους καταβρέχουν.  Στο τέλος, γκρεμοτσακίζουν το Μπέη σε μια κατηφοριά, δίνοντας και επαναστατική διάσταση.

• Τα «Καρναβάλια»

Στο Σοχό Θεσσαλονίκης, οι κάτοικοι ντυμένοι με δέρματα τράγων, προσωπίδες με πολύχρωμα σειρήτια και ζωσμένοι με χάλκινα μεγάλα κουδούνια, χορεύουν και κουδουνίζουν ακατάπαυστα για να διώξουν το κακό. Έθιμο που απαντάται με παραλλαγές σε αρκετά μέρη όπως η Σκύρος, η Νάξος και η Θράκη, συνδυάζει τις διονυσιακές εορτές (τα τραγοτόμαρα παραπέμπουν ευθέως στους σειληνούς και τους σατύρους) μαζί με την πανάρχαια δοξασία ότι ο ήχος του χαλκού τρομάζει τα πάσης φύσεως δαιμόνια, χαμηλής κλάσης. Δηλαδή καλικάντζαρους, τελώνια, καταχανάδες και ανάποδους.

• Τα μπουρμπούλια.

Έθιμο κυρίως Πατρινό, απλό στην εκτέλεσή του. Οι άντρες φορούν μάσκες και οι γυναίκες ντόμινα. Πρώτη αναφορά πραγματοποίησής του το 1872. Οι κακές γλώσσες λένε ότι παλιά (όχι πια) ήταν ένας εύσχημος τρόπους για τους κατοίκους του Δήμου Πατρέων να διοργανώνουν όργια όπου όλοι οι συμμετέχοντες το κάνανε με τις μάσκες. Eyes wide shut Made in Greece. Εδώ.

•  Οι τελετουργικοί φανοί.

Η φωτιά θεωρείται εξαγνιστικό στοιχείο, σχεδόν από τη στιγμή που ο πρώτος homo sapiens έμαθε να τη χρησιμοποιεί. Στην κεντρική πλατεία του χωριού (για λόγους ευκολίας και πυρασφάλειας) οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές με σκοπό να «κάψουν» τα κακά πνεύματα που μεταδίδονται στη λαϊκή παράδοση διά του αέρα, όπως και η γρίπη. Τις ονομάζουν τζαμάλες, καψαλιές, φανούς και χορεύουν γύρω από τις φλόγες μέχρι το πρωί.

• Η Αποκριάτικη περατζάδα

Έθιμο των παιδιών. Σχετικά εδώ.