Το Βυζαντινό Τραπέζι, αν και φτωχότερο σε σύγκριση μ’ ένα σημερινό, είχε να προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία τόσο σε πιάτα όσο και σε τρόπους παρασκευής.

Η Αυτοκρατορία επεκτεινόταν άλλωστε από τη Δύση ως την Ανατολή και αναμενόμενο ήταν το Βυζαντινό τραπέζι να πάρει στοιχεία απ’ όλην αυτήν την τεράστια δεξαμενή γεύσεων.

Στο άρθρο θα δούμε κάποια φαγητά που έθρεφαν τα στομάχια και ικανοποιούσαν τους ουρανίσκους των Βυζαντινών, μαζί με τον τρόπο παρασκευής τους. Όπως ακριβώς στα στα αντίστοιχα των αρχαίων Ελλήνων, οι δοσολογίες και οι χρόνοι, δεν έχουν διασωθεί.

• Εκζεστά ψάρια σε λευκό ζωμό: Έβραζαν μεγάλα ψάρια, όπως συναγρίδες, φαγκριά ή χάνους σε ζωμό από νερό, αρκετό λάδι, λίγο άνηθο και πράσο. Στο τέλος έριχναν το αλάτι.
• Μονόκυθρον: Διάφορα παστά ή και φρέσκα ψάρια, μαζί με κομμάτια διάφορων τυριών, αβγά και λάχανο, μαγειρεμένα μέσα σε λάδι με πιπέρι και σκόρδο.
• Όρνις μονθυλευτή: Άφηναν ένα κοτόπουλο για λίγες ώρες σε κρασί ή ξίδι, με διάφορα καρυκεύματα (πιπέρι, γαρίφαλο, κανέλα, μοσχοκάρυδο). Μετά το παραγέμιζαν με ψίχα ψωμιού, αμύγδαλα και άλλα μπαχαρικά. Συχνά πρόσθεταν σταφίδες, κουκουνάρια και ψιλοκομμένα μανιτάρια. Σιγόβραζαν το κοτόπουλο σε κρασί ή το έψηναν στο φούρνο μέσα  σ’ ένα καλά κλεισμένο πήλινο σκεύος.
• Κρασάτον ή ξιδάτον λαγομαγείρευμα: Οι Βυζαντινοί αγαπούσαν να μαγειρεύουν τον λαγό μέσα σε κόκκινο κρασί ή σε ξίδι, με την προσθήκη πιπεριού, γαρίφαλου και νάρδου (βαλεριάνα). Για να ενισχύσουν τη γεύση, συμπλήρωναν κατά το μαγείρεμα και λίγο χοιρινό κρέας.
• Σφουγγάτον: Είδος ομελέτας της οποίας παραλλαγή επιβιώνει μέχρι σήμερα. Έτριβαν ένα κρεμμύδι και το τσιγάριζαν στο τηγάνι. Πρόσθεταν μυρωδικά και στο τέλος τα αβγά.
• Φάβατα: Έβραζαν σε νερό ξερά κουκιά ώστε να μπορούν να τα διαλύσουν, ανακατεύοντάς τα με μία ξύλινη κουτάλα μέχρι να γίνουν πολτός. Πρόσθεταν λάδι κι αλατοπίπερο.
• Αμανίται: Έκοβαν φέτες μανιτάρια και τα αλατοπιπέρωναν και στη συνέχεια τα τηγάνιζαν με φέτες αχλαδιού.

Καρυκεύματα – σάλτσες

• Γάρος: Η πλέον αγαπημένη σως που δεν έλειπε από κανένα Βυζαντινό τραπέζι. Ανακάτευαν μικρά ψάρια, εντόσθια, βράγχια κι αίμα ψαριών με αλάτι, πρόσθεταν πιπέρι και παλιό κρασί. Σιγόβραζαν το μείγμα για αρκετές ώρες ή το άφηναν να ζυμωθεί στον ήλιο για 2-3 μήνες. Ο γάρος σερβίρονταν αναμειγμένος με λάδι (ελαιόγαρος),  με νερό (υδρόγαρος), με κρασί (οινόγαρος) ή με ξίδι.
• Μυττωτόν: Ήταν ψιλοκομμένες σκελίδες σκόρδου, αναμεμειγμένες με λάδι και πολτό μαύρης ελιάς.

• Τέλος, ως επιδόρπια (επίδειπνα ή δούλκια) είχαν διάφορα γλυκίσματα. Κύριο γλυκαντικό μέσο ήταν το μέλι. Γνωστά γλυκίσματα της εποχής είναι ο σησαμούς (παστέλι), η μουστόπιτα (μουσταλευριά), το κυδωνάτον (κυδωνόπαστο), τα μελομακάρονα, διάφορα γλυκά κουταλιού, καθώς κι είδος τηγανίτας, το λάγανον ή λαλλάγγι.