Ο μεσαίωνας στην Ευρώπη ήταν τρομερά συναρπαστικότερος απ’ όσο μας τον παρουσιάζουν οι ταινίες και τα μυθιστορήματα. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτού δε, οφείλεται στην αυτοκρατορία η οποία σήμερα ονομάζεται Βυζαντινή.

Για να καταλάβετε τι σας λέω, υπάρχει η επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη με εκατοντάδες ακαδημαϊκούς ακολούθους ότι ο μεσαίωνας ουσιαστικά τελειώνει με την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Και μετά ξεκινούν οι Νέοι Χρόνοι.

Λόγω του τεράστιου όγκου της Ελληνικής Ιστορίας που διδασκόμαστε στα σχολεία, οι γνώσεις μας για τη συγκεκριμένη περίοδο είναι από λίγες ως ελάχιστες και οι περισσότερες προέρχονται από τις αναφορές του Χάρη Ρώμα ως Βυζαντινολόγου στο Κωνσταντίνου και Ελένης.

Η σελίδα λοιπόν μεταξύ των άλλων, θ’ ασχολείται από καιρό σε καιρό και με θέματα Βυζαντινού ενδιαφέροντος. Το σημερινό μας είναι ο Πορφύριος η φάλαινα.

Ο Πορφύριος υπήρξε η μοναδική φάλαινα που αναφέρθηκε ποτέ στην Μεσόγειο κατά το μεσαίωνα. Μικρός σε μέγεθος, συγκριτικά με τις Γαλάζιες και τις Σπερμοφάλαινες του Ατλαντικού, βολτάριζε γύρω από τα στενά της Βασιλεύουσας, πότε στα στενά του Βοσπόρου και πότε στον Ελλήσποντο, καταβροχθίζοντας τόνους ψαριών και γόνου.

Ο Ποφύριος γι’ αρκετό χρονικό διάστημα συνυπήρξε αρμονικά με τους ψαράδες γιατί τότε οι θάλασσες ήταν γεμάτες και υπήρχε αρκετό φαγητό για όλους. Μέχρι που μια μέρα έσκισε τα δίχτυα ενός ψαρά κι αυτός θυμωμένος τον χτύπησε μ’ ένα καμάκι το οποίο είχε μαζί του για να κυνηγά δελφίνια ή χελώνες φαντάζομαι. Τα πήρε η φάλαινα και βούλιαξε τη βάρκα του μαζί με τον ίδιο. Από τότε ξεκίνησε ένας πόλεμος μεταξύ του κήτους και της Αυτοκρατορίας.

Εκτός από αρκετές βάρκες ο Πορφύριος βούλιαξε δύο τουλάχιστον μεγάλα πλοιάρια, προκαλώντας πολιτικό πονοκέφαλο στον Ιουστινιανό τον Α’ λόγω της γκρίνιας των υπηκόων του για την κατάσταση. Με τη σύμφωνη γνώμη της πανέξυπνης Αυτοκράτειρας Θεοδώρας, ανέθεσε στο στρατηγό Βελισάριο (νικητή σε όσες μάχες είχε δώσει) να λύσει το πρόβλημα. Εκείνος αφού αρμάτωσε ένα πολεμικό πλοίο με άντρες και μια μεγάλη βαλλίστρα, ξεχύθηκε στο Μαρμαρά και την Προποντίδα.

Στην πολύμηνη εκστρατεία του κατάφερε να τον εντοπίσει μόνο μια φορά όμως τα καμάκια της βαλλίστρας καθώς και τα βέλη που διέταξε να του ρίξουν δε βρήκαν στόχο με το θηλαστικό να καταδύεται και να εξαφανίζεται. Τελικά ο Βελισάριος επέστρεψε στη Βασιλεύουσα, έχοντας σημειώσει την πρώτη και μοναδική του ήττα ως επικεφαλής στρατιωτικής ομάδας. Η φάλαινα συνέχισε την σποραδικές της εμφανίσεις. Κι επιθέσεις.

Το τέλος του Πορφύριου ήλθε τελικά από δικό του λάθος. Μια μέρα που η θάλασσα ήταν πολύ ήρεμη ένα μεγάλο κοπάδι δελφινιών συγκεντρώθηκε κοντά στο στόμιο του Εύξεινου Πόντου. Τα πλησίασε πιστεύοντας ότι είχε μπροστά του μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για ένα πλουσιοπάροχο γεύμα. Εκείνα σκόρπισαν πανικόβλητα με τα περισσότερα να καταφεύγουν στις εκβολές του ποταμού Σαγγάριου, ο οποίος χύνεται στον Εύξεινο Πόντο. Τα ακολούθησε και πριν να το καταλάβει βρέθηκε πολύ κοντά στην ξηρά όπου και κόλλησε σε ένα παχύ στρώμα λάσπης.

Όταν οι κάτοικοι της περιοχής το πήραν είδηση του επιτέθηκαν με τσεκούρια πριν τον τραβήξουν τελικά στη στεριά όπου και ξεψύχησε. Το σώμα του τεμαχίστηκε και είτε φαγώθηκε επιτόπου είτε παστώθηκε για το χειμώνα. Ήταν περίπου 15 μέτρα σε μήκος και οι έμπειροι ναυτικοί που είχαν ξαναδεί φάλαινες στα μακρινά τους ταξίδια, πιστοποίησαν ότι επρόκειτο για θηλυκιά. Misnaming όπως θα λέγαμε σήμερα.

Έτσι μετά από σχεδόν 50 χρόνια (και 1200 περίπου πριν το Moby Dick) η Πορφυρία έπαψε να ταλαιπωρεί τους Βυζαντινούς.