Κάποτε βασιλιάς, τώρα σχεδόν ανάμνηση. Ο φραπέ (ή φραπές), το εθνικό μας ρόφημα για δεκαετίες, βιώνει μια σιωπηλή παρακμή στην Ελλάδα, δίνοντας τη θέση του σε πιο μοντέρνους και κοσμοπολίτικους κρύους καφέδες.
Δύο και κάτι γενιές μεγάλωσαν με τον ήχο του σέικερ, τα παγάκια τον αφρο και το χοντρό καλαμάκι, τώρα όμως οι καφετέριες γεμίζουν με τις παραγγελίες για freddo espresso και freddo cappuccino. Τι συνέβη και πώς χάθηκε ο «θρόνος» του αγαπημένου μας φραπέ;
Από το Πανεπιστήμιο στη λατρεία
Η ιστορία του φραπέ είναι συνυφασμένη με την ελληνική κουλτούρα. Γεννημένος τυχαία το 1957 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης από τον Δημήτρη Βακόνδιο της Nescafe, ο φραπές σύντομα κατέκτησε τις καρδιές των Ελλήνων φοιτητών και, εν συνεχεία, ολόκληρης της κοινωνίας.
Ήταν το σύμβολο της χαλάρωσης, της παρέας, των ατελείωτων συζητήσεων στα καφενεία και στις πλατείες. Το «φραπεδάκι» ήταν ο καφές της εργατικής τάξης, των φοιτητών, των καλοκαιρινών διακοπών. Ήταν, με λίγα λόγια, η Ελλάδα σε ένα ποτήρι.
Ο Φρέντο επιτίθεται: Αριθμοί που μιλούν
Η στροφή προς τον φρέντο δεν είναι απλώς μια υποκειμενική αίσθηση. Τα στοιχεία της αγοράς είναι αδιάψευστα.
Σύμφωνα με έρευνες της IRI Hellas και της Nielsen, η κατανάλωση στιγμιαίου καφέ (που αποτελεί τη βάση του φραπέ) έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ η κατανάλωση καφέ espresso (η βάση του φρέντο) έχει εκτοξευθεί.
Ενδεικτικά, έρευνα της εταιρείας αγοράς καφέ «ΜΟΚΑ» του 2023 έδειξε ότι ο freddo espresso και ο freddo cappuccino αποτελούν πλέον το 70% των παραγγελιών κρύου καφέ στα ελληνικά cafes, με τον φραπέ να βρίσκεται πλέον σε μονοψήφια ποσοστά.
Το τέλος μιας εποχής;
Η παρακμή του φραπέ είναι κάτι παραπάνω από μια απλή αλλαγή στις προτιμήσεις του καφέ. Είναι ένα έκδηλο σημάδι της αλλαγής της Ελληνικής κοινωνίας.
Από την ανεμελιά και την αυθορμησία που χαρακτήριζαν την εποχή του, περάσαμε σε μια πιο γρήγορη, πιο «visual» και πιο εκσυγχρονισμένη κουλτούρα που ενσαρκώνει ο φρέντο.
Ο φραπέ απαιτεί χρόνο αλλά και συγκεκριμένη διαδικασία τόσο στο να τον φτιάξεις, τα παγάκια π.χ. μπαίνουν πάντα πρώτα στο ποτήρι, όσο, κυρίως, στο να τον πιεις.
Σε έναν κόσμο που τρέχει και που πρέπει να τρέξεις κι εσύ για να τον προφτάσεις αυτός ο χρόνος φαντάζει πλέον πολυτέλεια. Ο φρέντο, αντιθέτως, είναι πιο γρήγορος στην παρασκευή, πιο άμεσος στην κατανάλωση, και ταιριάζει καλύτερα στους ρυθμούς της σύγχρονης αστικής ζωής.
Η αντεπίθεση;
Πρόσφατα έπαιξε μια διαφήμιση η οποία φαίνεται ότι έχει πιάσει ακριβώς αυτό το νόημα. Δεν την αναπαράγω (γιατί δε με πληρώνει η εταιρεία) αλλά μπορείτε εύκολα να τη βρείτε online.
Απευθύνεται κυρίως σε νέους ενήλικες διότι είναι οι πλέον πιθανοί υποψήφιοι να εκτιμήσουν ένα δροσιστικό ρόφημα σε ένα χαλαρό, κοινωνικό περιβάλλον και το σλόγκαν «σημασία έχει το πώς το βλέπεις εσύ» στοχεύει στην ανάγκη όσων θέλουν να βρουν τον εαυτό τους μέσα σε ένα συνεχώς και πιο ομογενοποιημένο κόσμο.
Ποιος ξέρει. Μπορεί ο φραπέ να κάνει μια θριαμβευτική επιστροφή κόντρα σε όλα τα προγνωστικά. Ή πάλι, χωρίς να χαθεί τελειώς, να παραμείνει η αγαπημένη συνήθεια μερικών, όπως το βινύλιο και το φωτογραφικό φιλμ.
Εσείς τι γνώμη έχετε; Θα θέλαμε να την ακούσουμε στα σχόλια.
